W czasie korzystania z urlopu ojcowskiego pracownik jest prawnie chroniony przed zwolnieniem z pracy. Dzisiaj sprawdzamy, czy rzeczywiście tata na ojcowskim nie może utracić stanowiska!

Urlop ojcowski to uprawnienie przysługujące pracownikom – ojcom wychowującym dziecko. Trwa dwa tygodnie (dokładnie 10 dni roboczych) i można go wykorzystać w przeciągu pierwszych 24-ech miesięcy życia dziecka. Jest w pełni płatny i co do zasady musi zostać udzielony w terminie wskazanym przez pracownika – o ile ten złoży stosowny wniosek na co najmniej 7 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu.

Tym, co istotne jest fakt, że w czasie korzystania z urlopu ojcowskiego pracownik jest prawnie chroniony przed zwolnieniem z pracy. Dzisiaj przyglądamy się dokładniej temu zapisowi. Czy faktycznie tata na ojcowskim nie może stracić stanowiska? Jak zawsze – istnieją wyjątki…

Tata na ojcowskim chroniony kodeksem

Kodeks pracy mówi jasno, że pracownikowi korzystającemu z urlopu ojcowskiego przysługuje szczególna ochrona trwałości stosunku pracy (art. 177 Kodeksu pracy). Oznacza to, że – podobnie jak kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim – tata na ojcowskim nie musi obawiać się wypowiedzenia umowy o pracę. Co więcej, po zakończeniu urlopu ojcowskiego pracodawca ma obowiązek zagwarantować mu powrót do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeśli z jakichś powodów nie jest to możliwe, przełożony musi zaproponować podwładnemu stanowisko równorzędne z zajmowanym wcześniej bądź inne, ale takie, które odpowiada jego kwalifikacjom zawodowym i pozwala na otrzymywanie wcześniejszego wynagrodzenia.

Ochrona pracowników korzystających z urlopu ojcowskiego ma zastosowanie także w razie zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników. Co to oznacza? Pracownikowi korzystającemu z urlopu ojcowskiego w przypadku zwolnień grupowych pracodawca może co najwyżej wypowiedzieć warunki pracy i płacy - wypowiedzenie definitywne jest w tym wypadku niedopuszczalne. Co ciekawe, pracownik może dodatkowo „przedłużyć” sobie wspomniane prawo do ochrony przed zwolnieniem. W jaki sposób? Otóż kodeks pracy pozwala mu na skorzystanie z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie ojcowskim. W przypadku złożenia wniosku o urlop ojcowski, a następnie o urlop wypoczynkowy – okres ochrony przed zwolnieniem automatycznie się wydłuża.

Tata na ojcowskim nie do ruszenia?

Wydawać by się mogło, że urlop ojcowski to swego rodzaju tarcza, która chroni pracownika – pozwala zachować stanowisko bez względu na okoliczności. Otóż nie do końca. Okoliczności mają znaczenie i mogą spowodować, że wspomniana wyżej ochrona prawna straci swą moc. W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa oraz gdy reprezentująca pracownika zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na rozwiązanie umowy – urlop ojcowski nie pomoże. Na nic zda się także w sytuacji, kiedy powstaną przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne).

O ile powyższe okoliczności nie wydają się budzić większych wątpliwości – skoro firma przestaje istnieć to oczywiste, że trudno zachować stanowisko - pewne zastrzeżenia może wywoływać inna kwestia. Otóż wspomniana wyżej ochrona przed zwolnieniem nie obowiązuje w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o urlop, a rozpoczęciem korzystania z niego.

Czy więc pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, który przedłożył mu wniosek w terminie, skoro jego przedłożenie „wymusza” na pracodawcy zgodę na skorzystanie z urlopu? Niestety, z literalnego brzmienia interesującego nas artykułu kodeksu pracy wynika, że tak - ochrona przed zwolnieniem obowiązuje dopiero w czasie korzystania z uprawnienia, a nie od momentu złożenia wniosku o jego udzielenie. Oznacza to, że pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi wnioskującemu o ojcowski. Co zostaje pracownikowi? Odwołanie się do sądu w celu orzeczenia zasadności i zgodności z prawem otrzymanego wypowiedzenia. Jego przyczyną nie może być na pewno sam zamiar skorzystania z urlopu ojcowskiego.

Autor: Agata Cygan-Kukla