Chciałbyś zająć się partnerką i nowo narodzonym dzieckiem zaraz po porodzie? Pamiętaj, że masz do dyspozycji nie tylko urlop ojcowski. Istnieją sytuacje, w których możesz skorzystać także z innych uprawnień. Sprawdź koniecznie, kiedy!

Urlop ojcowski to uprawnienie, które przysługuje pracującym ojcom w wymiarze dwóch tygodni. Mogą z niego skorzystać w przeciągu pierwszych 24 miesięcy życia dziecka i sami decydują o tym, w którym momencie to zrobią. Jedni chcą wykorzystać urlop od razu, by towarzyszyć swojej partnerce w pierwszych dniach opieki nad noworodkiem. Inni wolą zostawić urlop na później, np. na czas, kiedy mama będzie wracała do pracy.

Ci pierwsi muszą jednak wiedzieć, że urlop ojcowski to nie jedyne rozwiązanie, które pozwala wspomóc świeżo upieczoną mamę w pierwszych dniach po narodzinach dziecka. Tata może także skorzystać z opieki nad partnerką w ramach zasiłku opiekuńczego. Odpowiadamy na najczęstsze pytania związane z tym uprawnieniem.

Kto może skorzystać ze zwolnienia na partnerkę po porodzie (w praktyce: zwolnienie lekarskie z tytułu opieki nad członkiem rodziny)?

Pracownik - ojciec dziecka, który jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Co ważne - rodzice nie muszą pozostawać w związku małżeńskim. Uprawnienie dotyczy także konkubinatu, przy czym warunkiem jest wspólne życie pod jednym dachem. Co ciekawe, wiele świeżo upieczonych rodziców nie zdaje sobie sprawy z istnienia tego uprawnienia. Co więcej - nie wszyscy lekarze wiedzą i informują rodziców o takiej możliwości. Niektórzy wręcz wprowadzają ich w błąd twierdząc, że takie zwolnienie przysługuje wyłącznie małżeństwom bądź jest możliwe tylko w przypadku cesarskiego cięcia. To nieprawda.

Czy każdy pracujący ojciec ma prawo do zwolnienia na partnerkę po porodzie?

Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego przewiduje, że ojciec dziecka ma prawo do skorzystania z zasiłku w sytuacji, kiedy jego żona lub partnerka wymaga opieki i pomocy i nie może samodzielnie sprawować opieki nad dzieckiem. Trzeba więc podkreślić, że lekarz nie ma obowiązku wystawiać takiego zwolnienia. Jego udzielenie jest zależne od oceny stanu zdrowia pacjentki. Takiej oceny może dokonać lekarz wypisujący ją ze szpitala, lekarz ginekolog prowadzący ciążę bądź lekarz rodzinny.

Kiedy na pewno ojciec nie otrzyma zwolnienia na partnerkę po porodzie?

Mężczyzna nie będzie mógł skorzystać z prawa do zwolnienia, jeżeli w domu jest inny członek rodziny mogący zapewnić partnerce potrzebną opiekę. Nie bierze się tutaj pod uwagę osób, które same mogą wymagać pomocy - chorych, w podeszłym wieku, posiadających gospodarstwo rolne, odpoczywających po nocnej zmianie oraz dzieci poniżej 14. roku życia.

Ile może trwać takie zwolnienie?

Mężczyzna ma prawo przebywać na zwolnieniu maksymalnie 14 dni (w tym soboty i niedziele). Zazwyczaj rodzice ubiegają się o to zwolnienie od dnia, kiedy zakończy się dwudniowy urlop okolicznościowy dla ojca z tytułu urodzenia dziecka.

Czy za okres przebywania na zwolnieniu ojcu przysługuje wynagrodzenie?

Tak. Ojcu przysługuje zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. podstawy wynagrodzenia, który wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Jakie dokumenty są potrzebne, by skorzystać ze zwolnienia na partnerkę po porodzie?

By otrzymać zwolnienie pracownik musi przygotować odpowiednie dokumenty, a są to:

• zwolnienie lekarskie w związku z opieką, które wypełnia lekarz wypisujący kobietę ze szpitala, ginekolog bądź lekarz rodzinny,
• wypełnione przez siebie oświadczenie do celów opieki na druku ZUS Z-15,
• skrócony akt urodzenia dziecka potwierdzający ojcostwo pracownika.

Gdzie należy złożyć dokumenty wymagane do otrzymania zwolnienia na partnerkę?

Pracownik składa takie dokumenty u swojego pracodawcy chyba, że sam prowadzi działalność gospodarczą. Wówczas komplet wymaganych dokumentów dostarcza bezpośrednio do ZUS-u.

---

Opieka nad nowonarodzonym dzieckiem to ogromne wyzwanie. Tymczasem nie wszystkie kobiety dobrze znoszą poród i wychodząc ze szpitala odzyskują pełnię sił do zajmowania się maleństwem. Połóg - zwłaszcza pierwsze dni po porodzie - mogą być dla nich niezwykle trudne. Nie tylko pod względem psychicznym (nowe obowiązki, nieprzespane noce, stres związany z opieką nad dzieckiem), ale także fizycznym - ból rany po cesarskim cięciu czy ból krocza, osłabienie związane z utratą krwi itd. Warto wiedzieć, że partner może wspomóc świeżo upieczoną mamę właśnie w tym pierwszym, najtrudniejszym okresie. I że - wbrew obiegowej opinii - takie prawo przysługuje nie tylko w przypadku cesarskiego cięcia.

Autor: Agata Cygan-Kukla