Ojców, decydujących się na skorzystanie z urlopu ojcowskiego przybywa. Nic więc dziwnego, że samo udogodnienie nabiera coraz bardziej przyjaznych dla tatusiów kształtów. Jak wygląda obecnie?

Z dniem 2 stycznia 2016 roku wprowadzone zostały pewne zmiany w zasadach, dotyczących udzielania urlopu ojcowskiego. Warto mieć ich świadomość, nim zdecydujemy się na skorzystanie z przysługującego nam wolnego.

O jeden rok dłużej

Najważniejszą zmianą jest wydłużenie okresu, w którym można skorzystać z urlopu ojcowskiego. Obecnie wynosi on 2 lata – ojciec może więc zdecydować się na wzięcie urlopu aż do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. W przypadku przysposobienia dziecka – okres ten liczy się do momentu upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia (w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego dziecka - nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia). Dzięki tej zmianie ojciec może samodzielnie zadecydować, czy chce wykorzystać urlop w pierwszym roku życia dziecka – jak było do tej pory czy może przełożyć go na później.

Niekoniecznie w całości

Jeszcze do niedawna ojciec decydujący się na skorzystanie z urlopu ojcowskiego musiał wykorzystać przysługujące mu wolne w całości – za jednym razem. Obecnie ma możliwość podzielenia urlopu na części, przy czym każda z nich musi trwać co najmniej tydzień. Oznacza to w praktyce, że ojciec może skorzystać z urlopu jednorazowo – tak jak wcześniej lub maksymalnie w dwóch częściach. Dzięki temu uprawnienie stało się znacznie bardziej elastyczne i przyjazne rodzicom. Przykładowo, tata może wykorzystać jedną część urlopu zaraz po urodzeniu – by wraz z mamą wdrażać się w nowe obowiązki, drugą zaś zachować na później – np. na czas, kiedy samodzielnie będzie już w stanie zająć się maluchem, a tym samym odciążyć nieco mamę.

To się nie zmieniło

Wiele zasad dotyczących urlopu ojcowskiego pozostaje jednak bez zmian:

• maksymalny wymiar urlopu ojcowskiego wynosi dwa tygodnie, przy czym warto pamiętać, że w 14 dni urlopu wliczamy także dni wolne od pracy - oznacza to w praktyce, że tato otrzymuje prawo do zwolnienia z pracy w wymiarze 10 dni (dwa tygodnie robocze po pięć dni pracy),
• urlop jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, przy czym wniosek ten musi zostać złożony najpóźniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu (wzory wniosków dostępne w internecie),
• we wniosku znaleźć się powinny takie informacje, jak: okres, w którym pracownik ma zamiar skorzystać z urlopu ojcowskiego, dane dziecka (imię i nazwisko, data urodzenia), a dodatkowo dołączyć należy: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka oraz oświadczenie o niepobieraniu zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego,
• pracodawca co do zasady nie może odmówić pracownikowi urlopu ojcowskiego, o ile zachowane zostały warunki formalne,
• bezpośrednio po zakończeniu urlopu ojcowskiego pracownik może skorzystać z urlopu wypoczynkowego,
• urlop ojcowski jest w 100 proc. płatny – oznacza to, że za czas urlopu pracownikowi przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia,
• pracownik może skorzystać z urlopu ojcowskiego już od pierwszych tygodni życia dziecka - bez względu na to, czy matka korzysta w tym samym czasie z urlopu macierzyńskiego,
• urlop ojcowski funkcjonuje niezależnie od tzw. urlopu tacierzyńskiego, czyli potocznie określanej części urlopu macierzyńskiego wykorzystywanej przez ojca czy urlopu okolicznościowego przysługującego z tytułu narodzin dziecka (dwa dni),
• wymiar urlopu ojcowskiego jest stały – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie (w przypadku porodu mnogiego wynosi on również dwa tygodnie),
• korzystanie z urlopu ojcowskiego wiąże się z ochroną pracownika przed zwolnieniem – podobnie jak w przypadku kobiet w ciąży oraz matek przebywających na urlopie macierzyńskim,
• niewykorzystany urlop ojcowski przepada.

Agata Cygan-Kukla