Już w momencie poinformowania swojego pracodawcy o spodziewanym dziecku, zyskujesz pakiet praw, z jakich korzystać mogą jedynie ciężarne. Musisz jednak pamiętać, że powiadomienie takie musi być poparte zaświadczeniem lekarskim.
Przyszła mama w pracy
Jeżeli posiadacz umowę o pracę, ciąża wyposaża Cię w wiele dodatkowych praw. Zapoznaj się z nimi i egzekwuj! Mają służyć Twojemu dziecku.
Wypowiedzenie
Pracownice w ciąży objęte są szczególnym rodzajem zakazu wypowiedzenia umowy o pracę. Zakazem tym objęte jest tak wypowiedzenie umowy, jak i jej rozwiązanie. Twój pracodawca ma zakaz rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych, natomiast jeśli chodzi o rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, wymaga ono zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej, do której należysz bądź która podjęła się Twojej obrony. Warto, abyś pamiętała o trzech istotnych niuansach. Po pierwsze, zakaz obowiązuje także w przypadku, kiedy zajdziesz w ciążę w okresie trwania wypowiedzenia. Po drugie, w sytuacji, kiedy doszło do rozwiązania umowy w czasie, kiedy jeszcze nie zdawałaś sobie sprawy z ciąży, z chwilą powiadomienia pracodawcy o owym fakcie, ten musi wykazać gotowość pozostawienia Cię na stanowisku na dotychczasowych warunkach. Po trzecie, nawet w przypadku, kiedy to Ty sama przedstawisz pracodawcy chęć rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron, ale zrobisz to bez świadomości swego stanu, w chwili dowiedzenia się o ciąży masz prawo uchylić się od skutków takiego oświadczenia.
Godziny pracy
Od tej pory maksymalny czas, jaki możesz spędzać w pracy, wynosi 8 godzin na dobę. Oczywiście za czas nieprzepracowany, który wynika ze skrócenia Twojego dotychczasowego wymiaru pracy, przysługuje Ci normalne wynagrodzenie. Będąc w ciąży, nie możesz więc także pracować w godzinach nadliczbowych.
Praca w nocy
Od tej pory nie możesz wykonywać pracy w porze nocnej, a więc zgodnie z Kodeksem Pracy w czasie pomiędzy godziną 21. a 7. rano.
Szkodliwe warunki
Pracodawca ma obowiązek nakazać Ci zaprzestania uciążliwych bądź szkodliwych dla Twojego zdrowia zadań. Chodzi tutaj m.in. o prace, które wiążą się z dużym obciążeniem, tak fizycznym, jak i psychicznym. Są to więc wszelkie czynności, które mogą narazić Cię na działanie promieniowania, substancji szkodliwych lub niekorzystnych czynników fizycznych. Nie możesz pracować w warunkach charakteryzujących się zbytnim hałasem, narażeniem na działanie pola elektromagnetycznego, promieniowania nadfioletowego oraz jonizującego. Podobnie, nie powinnaś pracować w warunkach obniżonego lub podwyższonego ciśnienia, w zbyt zimnym, gorącym lub zmiennym mikroklimacie. Twoja praca nie może Cię narażać na działanie substancji rakotwórczych oraz niebezpiecznych substancji chemicznych. Powinnaś zostać wyłączona z pracy w warunkach zagrożenia biologicznego, a także z pracy grożącej zarażeniem się określonymi chorobami.
Dodatkowe ograniczenia
Istnieje wiele dodatkowych ograniczeń, jakim powinna podlegać praca ciężarnej. To np. zakaz pracy w pozycji wymuszonej, czyli narzuconej konstrukcją stanowiska pracy lub samym rodzajem wykonywanych czynności. Przykładem tego jest sytuacja, w której pracownica nie ma możliwości regulacji wysokości siedziska, kąta pochylenia oparcia krzesła, czy też zmiany jego odległości od biurka.
Praca przed komputerem
Regulacji powinien ulec czas, jaki spędzasz przed ekranem komputera. Nie powinien on przekraczać 4. godzin na dobę. Ograniczenie to obejmuje także pracę przy monitorach kas fiskalnych oraz nowoczesnych komputerowych wyświetlaczach LCD.
Inne stanowisko
Jeżeli np. skrócenie czasu pracy przed ekranem komputera jest niemożliwe lub po prostu okazuje się bezcelowe dla danego rodzaju zawodu, Twój pracodawca ma obowiązek przenieść Cię na inne stanowisko. Jeżeli nie istnieje taka możliwość, musi Cię zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Zarówno przeniesienie, jak i zwolnienie nie może się jednak wiązać ze zmianą dotychczasowego wynagrodzenia. Jeżeli nowe stanowisko wymagałoby obniżenia wypłaty, przysługuje Ci dodatek wyrównawczy, jeśli zaś zostałaś tymczasowo zwolniona z obowiązku wykonywania pracy – otrzymasz pełne wynagrodzenie.
Delegacje
Jeżeli nie wyrazisz na to zgody, pracodawca nie ma prawa delegować Cię poza stałe miejsce zatrudnienia.
Zwolnienie na badania lekarskie
Otrzymujesz prawo do zwolnienia z pracy w celu wykonania zleconych przez Twojego lekarza badań. Prawo to przysługuje Ci jedynie wtedy, kiedy badania nie mogą być wykonane poza czasem pracy, np. z powodu godzin otwarcia placówki zdrowotnej, które pokrywają się z godzinami Twojej pracy.
Urlop macierzyński
Mimo, że urlop macierzyński z założenia powinien być wykorzystany w całości, otrzymujesz prawo do tego, aby co najmniej dwa tygodnie urlopu macierzyńskiego wykorzystać przed planowaną datą porodu.
Agata Cygan