Choć to dość powszechna praktyka, urlopu rodzicielskiego nie trzeba wykorzystywać w całości bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. I nie musi tego robić tylko jeden rodzic. Sprawdzamy, jak wygląda podział urlopu rodzicielskiego w praktyce.

Urlop rodzicielski to – jak sama nazwa wskazuje – uprawnienie przysługujące obojgu rodzicom, które można z powodzeniem dzielić między siebie. A także dzielić na części. Sprawdzamy, w jaki sposób.

Wymiar urlopu rodzicielskiego – stan na maj 2022

Jak na razie urlop rodzicielski trwa 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka  (od sierpnia bieżącego roku szykują się w tej kwestii zmiany). Warunkiem skorzystania z rodzicielskiego przez pracownika jest wcześniejsze wykorzystanie urlopu macierzyńskiego (lub urlopu na warunkach macierzyńskiego) albo zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego).

Urlop macierzyński wynosi obecnie 20 tygodni, stąd zwykło się uważać, że rodzicielski trwa cały rok (20 tygodni macierzyńskiego plus 32 tygodnie rodzicielskiego daje łącznie 52 tygodnie). Jest to jednak swego rodzaju skrót myślowy, bo obydwa urlopy udzielane są na innych zasadach i w innym stopniu może z nich skorzystać oboje rodziców.

Podział urlopu rodzicielskiego – możliwe warianty

Urlop rodzicielski może być wykorzystany:

• w całości przez jednego z rodziców – matkę lub ojca,
• równocześnie przez obojga rodziców, z tym że wówczas okresy korzystania z tego urlopu przez matkę i ojca sumują się i nie mogą przekroczyć przy jednym dziecku 32 tygodni,
• na zmianę przez oboje rodziców, którzy podzielą między siebie wymiar 32 tygodni urlopu.

Podział urlopu rodzicielskiego na części

Jak napisaliśmy powyżej, rodzice mogą dzielić urlop rodzicielski między siebie według uznania i potrzeb. Także sam rodzicielski można podzielić na części. Jeśli rodzice nie chcą wykorzystywać urlopu jednorazowo (32 tygodnie następujące bezpośrednio po sobie), mogą podzielić go na maksymalnie 4 części przypadające jedna po drugiej lub bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku za okres odpowiadający części urlopu. Warto jednak podkreślić, że maksymalnie 16 tygodni może zostać wykorzystane w terminie późniejszym, czyli nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części urlopu. I – co ważne – prawo do takiego „odroczonego” urlopu przysługuje tylko w sytuacji, gdy bezpośrednio po urlopie macierzyńskim zostanie wykorzystana część urlopu rodzicielskiego trwająca minimum 6 tygodni.

Co do zasady jedna część urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni, ale pierwsza część wyjątkowo może mieć 6 tygodni (wspomniane wyżej minimum), a ostatnia - pozostała do wykorzystania - może być krótsza niż 8 tygodni. Części urlopu w każdym przypadku muszą być wielokrotnością tygodnia. Jak już zostało wspomniane - nie muszą następować bezpośrednio po sobie, ale muszą zostać wykorzystane do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Muszą, a raczej powinny. Bo nikt rodziców do korzystania z rodzicielskiego nie zmusi – jeśli rodzice nie wykorzystają urlopu w przepisowym terminie, ten po prostu przepadnie.

Uwaga! Podsumowując: jeśli macie w planach podział urlopu rodzicielskiego na części i wykorzystanie ich w późniejszym terminie, pamiętajcie o wykorzystaniu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przynajmniej 6 tygodni. W innym przypadku prawo do „odroczonego” urlopu rodzicielskiego przepadnie. Wniosek o udzielenie odroczonej części urlopu rodzicielskiego należy złożyć nie później niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z urlopu.

Autor: Agata Cygan-Kukla