Nagłe wypadki mają to do siebie, że dzieją się zupełnie niespodziewanie, zastając nas w postawie bezradności i, niestety, także niewiedzy. Gdy dotyczą ludzkiego życia, mogą skończyć się tragicznie. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy powinien posiąść każdy rodzic, by jak najskuteczniej pomóc maluchowi, gdy jego życiu zagrozi niebezpieczeństwo.

Zadławienie

To najczęstsza przyczyna konieczności udzielenia pierwszej pomocy niemowlakowi. Dlaczego zadławienie jest groźne? Bo blokuje drogi oddechowe, a tym samym uniemożliwia oddychania. Na pewno znasz to uczucie – potocznie mówi się, że „coś trafiło nie w ten kanał, co trzeba” i powoduje, że przez chwilę dławisz się, nie mogąc złapać tchu. Jako dorosły, radzisz sobie z tym w kilka sekund, twoje dziecko jednak jest w analogicznej sytuacji bezbronne. Niemowlę może zadławić się zarówno jedzeniem (fragmenty chrupek, orzeszków, cukierków, ale także owoców, serów i wędlin), jak i przedmiotami (drobne elementy zabawek, koraliki, guziki, monety, okrągłe baterie, spinacze, pinezki, tabletki itp.). Nawet najbardziej uważny rodzic może to przeoczyć.

CO ROBIĆ? Po pierwsze, postaraj się zachować spokój. Opanowanie w takiej chwili to podstawa trzeźwego myślenia i prawidłowego wykonywania czynności ratowniczych. Sprawdź, czy w zasięgu wzroku nie znajdują się rzeczy, które dziecko mogło włożyć do buzi. Jeśli niemowlę jest przytomne, połóż dziecko na swoim przedramieniu twarzą skierowaną ku dołowi (głowa powinna znajdować się niżej niż tułów). Uderz 5-krotnie w przestrzeń między łopatkami. Przełóż dziecko na drugie przedramię, twarzą do siebie. Uciśnij 5 razy miejsce w dolnej części mostka (1 cm pod linią między sutkami dziecka). Powtarzaj czynność aż do udrożnienia dróg oddechowych niemowlęcia. Jeżeli nie widać poprawy, wezwij pogotowie. Po pomoc zadzwoń także natychmiast, gdy dziecko straci przytomność.

Oparzenie

Ryzyko oparzenia największe jest w przypadku dzieci już chodzących lub przynajmniej raczkujących – to one właśnie mogą nieopatrznie znaleźć się w pobliżu kuchenki gazowej lub ciągnąc za obrus, wylać na siebie kubek z gorącym napojem lub daniem. Nie oznacza to jednak, że młodsze dzieci są bezpieczne, dlatego warto wiedzieć, jak postępować, gdy niemowlę czymś się oparzy.

CO ROBIĆ? Miejsce, które uległo sparzeniu, należy szybko polać chłodniejszą wodą. Chłodniejszą, ale nie zimną, bowiem po kontakcie z wysoką temperaturą (np. 100 stopni) chłodną będzie już woda o temp. 20 stopni – i taka jest też najlepsza do schłodzenia skóry. Czynność należy powtarzać przez 10 minut, nie dotykając poparzonej skóry i nie przebijając tworzących się pęcherzy (jeśli są widoczne). Rany nie należy smarować ani przemywać żadnym innym płynem. Po ochłodzeniu zabezpieczyć sterylnym opatrunkiem i zawieźć dziecko do lekarza, który skontroluje stopień oparzenia.

Reanimacja

Reanimację należy podjąć, gdy dziecko traci przytomność – nie oddycha i/lub akcja serca uległa zatrzymaniu. Pierwszym krokiem w tym wypadku jest zadzwonienie po pomoc. Numer alarmowy pogotowia ratunkowego to 999 i 112, jeśli oba są zajęte możesz zadzwonić także na straż pożarną (998), która ma obowiązek przyjąć zgłoszenie i przekazać je odpowiednim służbom. Bądź konkretny - przekaż dyspozytorowi najważniejsze informacje, tj. wiek dziecka, jego stan, czynności, które już podjąłeś, a także dokładny adres miejsca, w którym się znajdujecie (idealnie, gdy ktoś wyjdzie przed dom lub blok naprzeciw karetce). Następnie przystąp do udzielenia maluchowi pomocy.

CO ROBIĆ? Połóż malucha na twardym podłożu, klęknij u jego boku na wysokości klatki piersiowej lub głowy i sprawdź, czy nie ma nic w ustach (sprawdzisz tym samym, czy nie doszło do zadławienia), odchylając lekko głowę dziecka do tyłu i wysuwając jego dolną szczękę do przodu. Upewnij się, czy nadal nie oddycha, przystawiając ucho do twarzy dziecka (jeśli oddycha, poczujesz podmuch powietrza) i obserwując, czy klatka piersiowa porusza się. W przypadku braku oddechu, rozpocznij resuscytację. Najpierw 5 oddechów ratowniczych, czyli 1,5-sekundowych wdechów przez usta przy jednoczesnym zamknięciu dopływu powietrza do nosa.

Prawidłowo wykonany wdech pociąga za sobą reakcję – klatka piersiowa malucha unosi się przy głębokim wdechu. Następnie sprawdź tętno dziecka – jeśli jest niewyczuwalne lub bardzo słabe, rozpocznij masaż serca, bo oznacza to zatrzymanie krążenia krwi. Jeśli jest w normie (po kilku sekundach od rozpoczęcia pomiaru poczujesz pulsowanie), kontynuuj sztuczne oddychanie aż do momentu odzyskania przytomności przez dziecko lub przyjazdu karetki. W przeciwnym wypadku przystąp do masażu serca. Wykonuj go równolegle ze sztucznym oddychaniem – na jeden wdech przypada pięć uciśnięć klatki piersiowej. Reanimację prowadź aż do przyjazdu pogotowia.

Paulina Wójtowicz