Urlop to z założenia urlop – podczas jego trwania nie powinniśmy pracować. Ale czy możemy? Sprawdźmy!
W czasie urlopu nie powinniśmy wykonywać obowiązków zawodowych. Dlaczego? Bo urlop to z założenia przerwa od pracy, która ma służyć odpoczynkowi i nabraniu sił przed powrotem do aktywności zawodowej. Ale – jak można się domyślić - to tylko teoria. Bo tego, jak wykorzystujemy czas swojego urlopu nikt nie ma prawa kontrolować. Dotyczy to zarówno urlopu wypoczynkowego, jak i macierzyńskiego czy - ojcowskiego właśnie.
Urlop ojcowski – czemu ma służyć?
Urlop ojcowski to z założenia czas, który ojciec powinien wykorzystać na opiekę nad swoim dzieckiem. Ma służyć wdrażaniu się w obowiązki rodzica, pomocy partnerce czy – mówiąc najogólniej – nawiązaniu i zacieśnieniu więzi ze swoją pociechą. Tata może wykorzystać swój urlop ojcowski niezależnie od tego, czy matka dziecka przebywa w tym czasie na urlopie macierzyńskim/rodzicielskim czy też nie. Rodzice mogą pobierać swoje urlopy jednocześnie bądź w innych terminach.
Jak widać – plany przewidziane dla taty na czasu urlopu ojcowskiego są dosyć napięte. I - umówmy się – dwa tygodnie to zdecydowanie za mało na pełne wykonanie któregokolwiek z powyżej wymienionych zadań. Gdzie tu miejsce na obowiązki zawodowe? To prawda, opiekę nad dzieckiem – zwłaszcza tym maleńkim – trudno połączyć z pracą, ale warto wiedzieć, że jest to możliwe. A przynajmniej nie jest zabronione. W jakich okolicznościach można podjąć pracę na urlopie ojcowskim?
W czasie urlopu ojcowskiego nie możesz pracować u swojego pracodawcy
Na początek ważna informacja – w czasie urlopu ojcowskiego nie można wykonywać obowiązków zawodowych u swojego pracodawcy. W czasie przebywania na ojcowskim tata otrzymuje 100 procent standardowej pensji, ale za jego wynagrodzenie odpowiada ZUS. Wspomniana wypłata to tzw. zasiłek macierzyński, a środki na jego pokrycie pochodzą z Funduszu Chorobowego ZUS i przysługują w związku z opłacaniem przez pracownika składek na ubezpieczenie chorobowe (uwaga: jeśli pracodawca zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych i opłaca składki – wówczas to on sam ustala prawo do zasiłków, m.in. macierzyńskiego i wypłaca go samodzielnie).
Przepisy z zakresu prawa pracy nie przewidują możliwości łączenia urlopu ojcowskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu i otrzymywania za ten okres „podwójnej” wypłaty – od ZUS oraz od pracodawcy. Pracodawca nie może więc wyrazić zgody pracownikowi na łączenie urlopu ojcowskiego z pracą w macierzystej firmie – zarówno w pełnym, jak i niepełnym wymiarze (np. na 1/2 etatu).
Możesz pracować u innego pracodawcy, na umowie zlecenie lub we własnej firmie
Inaczej sytuacja wygląda w momencie, kiedy tata zatrudniony jest w dwóch firmach u dwóch rożnych pracodawców. W takim przypadku ma on prawo skorzystać z urlopu ojcowskiego u każdego z nich - przepisy prawa ustala się osobno do każdego stosunku pracy. Tata może skorzystać z uprawnienia u obydwu pracodawców jednocześnie, w tym samym terminie (wniosek należy złożyć u każdego pracodawcy osobno), ale może też złożyć wniosek o ojcowski u jednego pracodawcy i kontynuować pracę u drugiego. W takiej sytuacji wykonywanie obowiązków w czasie urlopu ojcowskiego jest dozwolone i zgodne z prawem. Jedyne, o czym musi pamiętać tata to fakt, że urlop ojcowski w wymiarze 14 dni kalendarzowych przysługuje mu tylko raz. Jeśli zdecyduje się kontynuować pracę u jednego pracodawcy w czasie korzystania z ojcowskiego w drugiej firmie, nie będzie już mógł w przyszłości wnioskować o ten urlop w drugim miejscu pracy.
Są jeszcze inne sytuacje, w których dozwolone jest świadczenie obowiązków zawodowych w czasie urlopu ojcowskiego. Jeśli oprócz pracy na etacie tata dorabia też na umowie zlecenie, nie musi rezygnować z tej działalności na czas korzystania z urlopu ojcowskiego. Dozwolone jest zarówno kontynuowanie dotychczasowych zleceń, jak i nawiązywanie nowych umów tego typu. Z pracy na ojcowskim nie musi też rezygnować ojciec, który prowadzi własną działalność gospodarczą (urlop ojcowski też mu przysługuje - o ile podlega pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe). Za okres ojcowskiego przedsiębiorcy należy się zasiłek, który jest wypłacany w kwocie 100% podstawy wymiaru. Dodatkowo ma on prawo obniżyć należne składki ZUS za okres urlopu. I – podkreślmy raz jeszcze - nie musi z tego tytułu zawieszać swojej działalności.
Idealnie byłoby, gdyby każdy tata poświęcił czas urlopu ojcowskiego w całości na opiekę nad dzieckiem, wdrażanie się w obowiązki wychowawcze i wsparcie swojej partnerki. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy całkowita rezygnacja z dodatkowego zarobku byłaby zbyt obciążająca dla domowego budżetu. Warto wiedzieć, że w takich przypadkach wykonywanie obowiązków zawodowych na urlopie ojcowskim jest możliwe i zgodne z prawem. Tata nie musi obawiać się ewentualnej kontroli pod kątem tego, jak wykorzystuje czas urlopu ojcowskiego, ponieważ przepisy prawa nie mówią wprost, że urlopu tego udziela się w celu sprawowania osobistej opieki ojca nad dzieckiem.
Autor: Agata Cygan - Kukla